Zer da elektrizitatea?

ELEKTRIZITATEA

Elektrizitatearen Definizioa

Energiaren eratako bat, materiaren oinarrizko zatikiak, protoia eta elektroia, desorekan daudenean agertzen dena; karga elektrikoak eragindako multzoa.

Karga elektriko estatikoekin eta mugikorrekin lotuta dagoen gertaera da elektrizitatea. Karga elektrikoa materiaren oinarrizko ezaugarria da, eta bere oinarrizko zatikietan sortzen da. Elektrizitatea duen partikula da elektroia, eta nagatiboa dela esaten da. Elektroien pilaketek eta mugimenduek sorrerazten dute elektrizitatea.

Noiz sortu zen elektrizitatea

Historikoki, elektrizitatearen aurkikuntza XVIII. mendean aurkitu zuten garai ahietako zientzialariek, baina erratuta egon ahal nahiz, eta posiblea da antzinako egiptoarren garaian azmatzea.

ESPERIMANTUA: Nola jakin gorputz bat eroalea den ala ez?

Esperimentua


Materiala:

• Petaka-pila
• Hariak
• Bonbila txikia
• Torlojuak...

Esperimentu honekin hainbat gorputzen eroaletasuna neurtu nahi duzu, eta horretarako egokia den gailu bat egin.


Helburua:
Gorputz bat eroale den ala erakutsiko digun gailu bat egitea izango da esperimentu honen helburua.


Nola egin:

• Zuek antolatu behar duzuesperimentua egiteko prozedura.

Ahulkoak:


1. Pila,bonbilla eta bi torlojuak lotu kobrezko hariarekin. Horrelako antolaketa bati zirkuitu elektriko deitzen zaio.


2. Zirkuitu horretan bada energia elektroia sortzen duen sorgailu bat (pila) eta pilaren bi poloak lotzen dituen eroalea (kobrezko haria). Zirkuitu horretan ipini dugu pilarekin funtzionatzen duen bonbilla txiki bat. Korronte elektrikoa pasatzen denean piztu egiten da eta pasatzen ez denean ez da pizten.


3. Zirkuitu horretan neurtu nahi badugu zein material den eroale eta zein ez,kobrezko hariaeten eta biluzakin aterako ditugu. Luzakin horietako bakoitzean xaflatxo edo begi -torloju bana jarriko ditugu.

4. Isolatu bi xafla edo torlojuak zinta isolatzailearekin.

5. Ukitu aztertu nahi dugun gorputzaren bi ertzak (biak batera) xafla horekin. Eroaleabada, argia piztuko da. Isolatzailea bada, ez da piztuko.

Ondorioak:

• Atera ondorioak.


• Idatxi txostentxo bat esperimentua nola egin duzun agertuz, eta zer ondorio atera dituzun argituz.